نورپردازی فضای مسکونی را شاید بتوان یکی از مهم ترین بخش ها در امر روشنایی و نورپردازی دانست. چرا که امروزه در محیط هایی که افراد زندگی می کنند، بحث روشنایی و زیباسازی محیط بسیار مهم است. چرا که علاوه بر تاثیر بر روی افراد و محل زندگی آن ها، می تواند بر کیفیت و میزان ارزش آن منطقه و یا ساختمان نیز بیفزاید. از همین رو با توجه به اینکه چند سالی است انواع چراغ ها و لامپ ها نه تنها به عنوان منبع نور، بلکه به عنوان پارامتری برای بهبود دکوراسیون و نورپردازی محیط های داخلی و خارجی استفاده می شود. به همین خاطر نیز با افزایش تنوع محصول، چه در نوع ظاهری و چه در افکت های رنگی این بخش بیش از پیش با اهمیت شده است.
به همین خاطر با توجه به شرایط موجود و تاثیرات نور بر محیط، بسیاری از طراحان و مهندسان در فضاهای مختلف مخصوصا برای نورپردازی ساختمان ها تلاش می کنند. تا بهترین شیوه ها و المان ها را متناسب با محیط مورد نظر پیاده کنند. از همین رو نیز بر آن شدیم تا در این مقاله به صورت جامع به مهم ترین نکاتی که باید در این زمینه رعایت کرد، اشاره کنیم. تا با انجام آن ها به بهبود فضای اطراف و محیط خود کمک کرده باشیم. چرا که تاثیری که نور بر روی ظاهر و همچنین انتقال احساس به سایر افراد دارد، بسیار موثر و غیر قابل انکار است.
نکات مهم نورپردازی فضای مسکونی
در این زمینه نکات و المان های ضروری بسیار زیاد هستند. که هر کدام از این عوامل نقش مهمی را ایفا می کنند. که می توان به انتخاب مدل چراغ، میزان شدت روشنایی بر اساس نوع محیط و محل استفاده، رنگ نور، نوع طراحی و بکارگیری از المان ها، اهمیت به نوع تابش و خیرگی، توجه به ارتفاع سقف، همخوانی با سایر اجزای خانه و یا متریال محیط و… اشاره کرد. به همین خاطر نیز در ادامه به مهم ترین عوامل که در نورپردازی داخلی و یا حتی محیطی یک محیط مسکونی مورد نیاز است، خواهیم پرداخت. تا با رعایت این نکات و با تکیه بر شاخص های اصلی در بحث روشنایی و نورپردازی، ارزش و البته زیبایی ساختمان خود را چند برابر کنید.
توجه به اصول و هدفمندی روشنایی
همیشه بسیار مهم است که پیش از شروع پروژه خود کاملا از نقشه راه و نوع نورپردازی خود اطمینان داشته باشید. گرچه این مورد به طراح و شرکت مجری اجرای محصولات روشنایی بازمی گردد. که باید به خوبی آن را انتخاب و بهتر است از شرکت هایی که رزومه خوب و قوی دارند بهره ببرید. ضمن اینکه باید بدانید که روشنایی و نورپردازی دو مورد کاملا متفاوت از هم و جدا هستند. در واقع نورپردازی ساختمان یک روش علمی و تخصص است که آیتم های مختلفی را جهت بهبود استانداردهای روشنایی دربر می گیرد. که می تواند به میزان بودجه مورد نیاز، نوع استانداردهای روشنایی محیط، متریال کار شده، نوع طراحی و دکوراسیون اطراف و… مرتبط باشد.
به همین خاطر در بکارگیری انواع محصولات متناسب با محل استفاده، المان های نورپردازی و روشنایی با هم مدنظر قرار می گیرند. البته در برخی از موارد مانند استفاده از چراغ خیابانی تنها اهمیت موضوع، و به نوعی تاکید بر روی کیفیت روشنایی است. چرا که در جاده ها و خیابان ها این مورد از اهمیت بیشتری برخوردار بوده و تمرکز بر روی زیبایی نیست. البته که ردیف های پشت سر هم و نورهای منظم خیابان ها خود می توانند خالق یک زیبایی در جاده باشند. اما آنچه که در این بخش بسیار مهم است، میزان نور و کیفیت آن در راستای افزایش ایمنی و سلامت افراد حاضر در جاده ها است. به همین منظور در برخی بخش ها الزامات و استانداردهای مخصوصی وجود داشته و در بحث نورپردازی سخت گیری آنچنانی وجود ندارد.
اهمیت و تاثیر نور بر فضاها و ابعاد افقی
یکی از تکنیک هایی که در نورپردازی لحاظ می شود، ایجاد حجم و القای افزایش فضا به مخاطب است. در واقع شما با استفاده اصولی و صحیح از المان های روشنایی می توانید، فضای یک اتاق را بزرگت تر، جذاب تر، گرم تر و دلنشین تر نمایش دهید. که این تکنیک متناسب با محیط های مختلف متفاوت بوده و می توان به روش های مختلفی اجرا شود. همچنین تاثیر تابش نور به دیوارها و حتی سقف در ایجاد این فضا بسیار مهم و تاثیرگذار است. چرا که همواره در نورپردازی فضای مسکونی بسیار مهم است که بتوان با جای گذاری هوشمندانه، پرسپکتیو مناسب و لازم را در فضاهای مختلف ایجاد کرد. که این مورد نیز به تجربه و تبهر مجری پروژه باز می گردد.
توجه به نورپردازی درب ورودی خانه
اولین بخشی که هویت یک فضا و محیط را نمایش می دهد، ورودی یا درب آن است. چرا که حس خوش آمد گویی و ورود افراد به داخل خانه از اصلی ترین بخش یا همان ورودی شکل می گیرد. به همین خاطر استفاده از چراغ های مناسب می تواند این حس را تقویت و یا کاهش دهد. ضمن اینکه یکی از نکات مهم در نورپردازی ساختمان و بخش ورودی آن، عدم استاده از تابش شدید نور است. همچنین تعداد چراغ و انتخاب مدل آن به محل قرارگیری خانه، نوع درب و اطراف آن باز می گردد. دیگر نکته مهم در این رابطه عدم استاده از چراغ های پرتعداد کوچک است. ضمن اینکه در صورت تمایل به استفاده از چراغ های آویز، حتی الامکان ارتفاع آن یک سوم ارتفاع کل درب باشد.
در همین رابطه اگر برای ورود به درب اصلی، از پله استفاده کرده اید، می توانید از چراغ های کنار پله ای و یا کف نیز استفاده نمایید. چرا که علاوه بر روشنایی بهتر و دید مناسب تر به افراد، تاثیر بسیار زیادی در افزایش جذابیت ورودی و کلیت ساختمان شما دارد. از همین رو برخی با استفاده از درختچه ها و بوته های گل در اطراف این پله و همچنین استفاده از چراغ دفنی در کنار آن ها سبب افزایش جذابیت های این بخش می شوند. به همین خاطر در صورتی که شما نیز در بخش های مختلف و یا محوطه خود از پله استفاده کرده اید، حتما در کنار بحث روشنایی، به نکات نورپردازی آن نیز توجه ویژه ای داشته باشید.
مدیریت خیرگی در نورپردازی ساختمان
یکی از مسائل مهم در طراحی و ساخت چراغ ها، کنترل میزان خیرگی آن است. همان طور که می دانید این موضوع بسیار مهم بوده مخصوصا در برخی از محیط ها مانند خیابان بسیار تاثیرگذار و با اهمیت هستند. چرا که عدم کنترل صحیح این بخش می تواند مشکل ساز و خطر آفرین باشد. اما این موضوع در سایر محیط ها مانند نورپردازی فضای مسکونی نیز با اهمیت است. چرا که در صورت استفاده چراغ های بی کیفیت و یا عدم رعایت زاویه تابش، و ارتفاع چراغ می تواند سبب خیرگی و اذیت شدن افراد شوید. به همین دلیل حتما محل مناسبی را برای نصب چراغ های محیطی در نظر داشته باشید. و پس از نصب نیز از عدم ایجاد خیرگی آن ها مطمئن شوید.
از جمله مهم ترین المان هایی که برای روشنایی محیط بیرونی و یا فضای ساختمان های مسکونی استفاده می شود، پروژکتور ال ای دی است. که با توجه به قدرت این محصول، می توان محیط اطراف را روشن کرد. البته این محصول مدل های مختلفی داشته و با توجه به وسعت مورد نظر می توان از وات های مختلفی استفاده کرد. ضمن اینکه به دلیل بکارگیری تکنولوژی ال ای دی و پخش یکنواخت نور، کم تر با مشکل خیرگی مواجه هستیم. اما برای نتیجه بهتر و افزایش بهره وری بهتر است در انتخاب محل استفاده و همین طور زاویه تابش دقت لازم به کار برده شود.
بهره بردن از نورپردازی نقطه ای یا متمرکز
امروزی محصولات متنوع، شیوه های گوناگونی را برای پرتاب نور دارند. چرا که با توجه به متفاوت بودن المان ها و محصولات در بخش های مختلف، از شیوه های گوناگونی برای روشنایی و نورپردازی آن ها استفاده می شود. به طور مثال در فروشگاه ها با استفاده از انواع هالوژن یا وال واشر از این سبک متمرکز استفاده می کنند. تا بهتر بتوانند محصول خود را به افراد نمایش دهند. و یا در خیابان و یا پارک ها از چراغ هایی استفاده می شود که قادر به پخش یکنواخت نور هستند. به همین خاطر شما می توانید برای نورپردازی ساختمان خود و به طور مثال تابلوها و برخی اشیا از روش متمرکز یا نقطه ای استفاده نمایید. تا جلوه زیبایی را به داخل خانه خود با این شیوه بدهید. به این رو نورپردازی تاکیدی نیز گفته می شود.
نورپردازی فضاهای باز مسکونی
در فضاهای مسکونی، در کنار محیط های داخلی، اهمیت به بخش خارجی نیز بسیار مهم است. بخش هایی مانند تراس، پاسیو، حیاط و سایر بهش ها و فضاهای بیرونی که می توان نام برد. اولین نکته در نورپردازی این بخش ها، ایجاد حس امنیت و روشنایی است. در واقع باید تمامی بخش ها و محل های رفت و آمد پیش از زیبایی، دارای نور کافی و مناسب باشند. سپس نسبت به نورپردازی مهم ترین قسمت ها که می تواند، راه پله ها، درخستان، فضاهای سبز، دیوارها و… باشد، اقدام کرد. برای انجام این کار نیز المان های مختلفی از جمله وال واشر، انواع ریسه ها و المان های نوری مختلفی در دسترس هستند. همچنین در این مورد همان طور که پیش تر یادآور شدیم، توجه به خیرگی نیز بسیار مهم است.
اما مورد حائز اهمیت در استفاده از سیستم های مختلف روشنایی در محیط های بیرونی، توجه به درجه حفاظتی و یا آی پی محصول است. که باید به گونه ای انتخاب شود تا در شرایط مختلف دمایی و یا رطوبت و گرد و خاک مقاوم باشد. و با گذشت زمان چراغ دچار مشکل و خرابی نشود. از همین رو حتما باید از محصولات مناسب محیط های بیرونی و با کیفیت استفاده نمایید. چرا که هر یک محصولات، مخصوصا مدل های روشنایی و یا حتی نورپردازی، دارای این درجه حفاظتی بر روی خود محصول هستند. که با علامت اختصاری IP نمایان است. هرچه میزان آن بالاتر باشد، در برابر رطوبت، خیسی، و همچنین گرد و غبار و سایر عوامل محیطی و طبیعی مقاوم تر است. این میزان مخصوصا در مدل های استخری از اهمیت زیادی برخوردار است.
اهمیت نورپردازی آیینه ها
حتما می دانید در هر خانه و در سرویس های بهداشتی حتما از آیینه استفاده می شود. چرا که در این بخش از خانه استفاده کردن از آیینه ها بسیار مهم و ضروری است. به همین خاطر بسیاری از طراحان، به منظور استفاده از این فضا و زیباسازی آن، اطراف آیینه را بهترین فضا برای استفاده از المان های روشنایی می دانند. به همین خاطر اغلب در بالا آینه و در فاله ای کم از یک لام و یا یک چراغ استفاده می کنند. البته که این چراغ ها را می توان در اطراف آن نیز قرار داد. این روش علاوه بر نتیجه بهتر، مانع از تابش مستقیم نور به چشم شده و افراد می توانند دید بهتری نیز در آینه داشته باشند.
در هنگام اجرای این روش، دو نکته از اهمیت بالایی برخوردار است. اول اینکه نباید محل نصب و مدل چراغ به گونه ای باشد که سبب ایجاد سایه شود. این سایه می تواند بر روی فرد ایستاده در جلوی آیینه و یا در قسمت های دیگری از سرویس بهداشتی باشد. دوم اینکه باید دقت شود زاویه تابش و مدل فریم چراغ به شکلی نباشد که سبب ایجاد خیرگی برای افراد شود. به همین خاطر این دو مورد جزو مهم ترین نکات در زمان راه اندازی و نصب چراغ ها به منظور روشنایی سرویس ها و به طور کلی نورپردازی فضای مسکونی یک ساختمان به حساب می آیند. که بهتر است در زمان نصب و راه اندازی به آن توجه شود.
