چراغ ضد انفجار به سیستم هایی روشنایی اطلاق می شود که از هرگونه احتمال جرقه زدن، خرابی و یا ایجاد حادثه در چراغ ها جلوگیری می کند. چرا که در برخی از لامپ گازهای قابل اشتعالی وجود دارد، که می تواند مشکل ساز شود. این محصولات که به چراغ ضد حرارت نیز شناخته می شوند، عموما در یک قاب فلزی از جنس آلومینیوم ساخته می شوند. این قاب با استفاده از شیشه های سخت و دوجداره تشکیل شده که احتمال هرگونه نفوذپذیری را به حداقل می رسانند. چرا که استحکام و مقاومت در این مدل از محصولت بسیار مهم بوده و باید دارای طراحی و ساختار مناسب و استاندارد باشد. از همین رو بکارگیری متریال مناسب برای ساخت این دسته از محصولات بسیار مهم است.
امروزه استفاده از چراغ های با کیفیت و منعطف، در نورپردازی ها بسیار مرسوم است. چرا که این چراغ ها باید علاوه بر زیبایی و کیفیت نور بالا، از دوام و طول عمر مناسبی نیز برخوردار باشد. در واقع در دنیای نورانی امروزی، علاوه بر کیفیت و زیبایی، تنوع و نوردهی مناسب نیز مهم هستند. در واقع بسته به شرایط نصب چراغ، سازگاری آن با محیط و راندمان بالا بسیار مورد اهمیت واقع شده است. به همین خاطر در ادامه به معرفی بیشتر انواع چراغ هایی که در برابر حرارت و دیگر عوامل مقاوم هستند می پردازیم.
استاندارد زون ها در چراغ ضد انفجار
همان طور که اشاره کردیم، این چراغ ها انواع مختلفی دارند، در برابر هرگونه جرقه و یا انفجار چراغ ها مقاومت می کنند. بسته به میزان گاز قابل اشتعال و یا میزان خطر احتمالی می توان از چراغ های مختلف با شرایط متفاوتی استفاده کرد. امروزه استفاده از این مدل محصول در قسمت هایی مختلفی اعم از محیط های اشتعال زا، کارخانجات، پتروشیمی ها و حتی در برخی موارد به عنوان چراغ خیابانی نیز استفاده می شوند. تا کیفیت و کارایی خود را برابر محیط های بیرونی و شرایط مختلف نیز به نمایش بگذارند. البته که بیشترین کاربرد این محصولات در اماکن خاص، و یا در معادن و یا چاه های آسانسوری به دلیل بسته بودن فضا می باشد.
عموما چراغ های ضد حرارت را متناسب با خطرات زون ها طراحی و تولید می کنند. که در این بین این خطرات احتمالی و یا به نوعی زون ها به سه دسته اصلی تقسیم می شوند. به نوعی میزان خطر و احتمال انفجار در چراغ ها را به شکل تقسیم بندی کرده اند. تا با استفاده از این درجه بندی، دریابیم که در چه محیطی و با چه میزان احتمال خطر باید از کدام دست از چراغ های ضد انفجار استفاده شود. در همین رابطه در ادامه به معرفی هر یک از این زون ها و دسته بندی این گونه چراغ ها می پردازیم.
معرفی زون 0
در برخی از محیط ها در مدت زمانی طولانی ترکیبی از چند نوع گاز قابل انفجار و یا خطرناک وجود دارد. مدت زمان تقریبی که برای این گونه محیط ها در نظر گرفته اند 1000 ساعت در سال می باشد. که در این حالت می توان از چراغ هایی با زون صفر استفاده کرد. که در واقع شاخصه ای جهت تحمل فشار ناشی، در مدت زمان مشخص شده می باشد. در واقع در این دسته بندی بالاترین میزان کیفیت و قدرت باید در محصول قرار بگیرد. دقیقا مشابه آنچه که در چراغ های بیرونی مانند چراغ دفنی با شاخص درجه حفاظتی می شناسیم. که باید جهت مقاومت در برابر شرایط بیرونی مقاومت و استاندارد (عایق) بالایی داشته باشند.
معرفی زون 1
برخی از محیط ها در داخل چراغ ها هستند که در حالت عادی طبیعی هستند. اما ممکن است بنا به دلایل مختلفی در آن ها امکان یک جو قابل اشتعال به وجود بیاید. مدت زمان تقریبی و تخمین زده شده برای چنین محیط هایی از 10 تا 1000 ساعت در سال می باشد. که در این حالت از چراغ هایی ضد حرارتی با زون 1 استفاده می شود. در واقع این مدل از چراغ ها به نسبت چراغ های زون 0، از مقاومت و استحکام کم تری برخوردار می باشند. که کفایت محیط هایی با چنین ویژگی را می دهد.
معرفی زون 2
برخی از محیط ها هستند که در حالت عادی نرمال هستند و فاقد گاز اشتعال زا می باشند. ضمن اینکه بنا به شرایطی احتمال اینکه این محیط دارای گاز و یا هوای اشتعال زا شوند نیز بسیار کم است. برای چنین محیط هایی زمان تقریبی 10 الی 1 ساعت در سال اختصاص داده شده است.
همان طور که خواندید، چراغ ضد انفجار نیز در همین دسته بندی ها قرار می گیرد. طبق آمار و بررسی های انجام شده، چراغ های زون 0 بیشتر در معادن مورد استفاده قرار می گیرد، که احتمال انفجار و خطرات مختلف زیاد است. قیمت چراغ های زون 0 نیز به دلیل اهمیت کیفیت و قدرت آن بسیار بالا می باشد. مدل های زون 1 مانند چراغ سوله ای در محیط های سربسته و مسقف استفاده می شوند. و آخرین دسته نیز مرتبط با چراغ های زون 2 بوده که در محیط های رو باز استفاده می شوند. که به دلیل احتمال خطر پایین، قیمت کم تری نیز دارند.
کدام یک از چراغ ها در کدام زون کارایی بهتری دارد؟
به صورت کلی این مدل از محصولات بر اساس یک سری استانداردهای مخصوصی ساخته می شوند. که نوع سیستم آن ها و محیطی که مورد استفاده قرار می گیرند، با یکدیگر کاملا متفاوت هستند. به همین دلیل نیز ویژگی ها و مشخصات اصلی هر کدام از آن ها بر اسا زون مشخص آن ها، به شکل برچسب بر روی هر کدام از آن ها چسبانده می شوند. تا مشخص باشد که هر چراغ مناسب چه محیطی است. اما نکته ای که در این بین مهم است، این است که از انواع چراغ ها با Zone های مختلف می توان در مناطق 1 و 2 استفاده کرد. اما از چراغ های مناطق 1 و 2 نمی توان در منطقه یا زون 0 بهره برد. که این مورد به دلیل نوع ساخت چراغ ها و محیط زون می باشد.
چراغ های دستی
این چراغ ها به منظور روشنایی و به صورت دستی مورد استفاده قرار می گیرند. در ساخت چراغ های دستی ضد افنجاز از هالوژن و یا لامپ های ال ای دی استفاده می کنند. ضمن اینکه محافظ اینگونه چراغ ها نیز قاب های سبک آلویمنیومی همراه با دسته پلاستیکی هستند. آی پی مورد استفاده در این نوع چراغ، 65 بوده که در محیط های گرم و یا سرد قابلیت استفاده دارد. از این چراغ می توان در محیط های زون 1 و 2 می توان استفاده کرد. ضم اینکه در برخی از موارد و در صورت مهیا بودن شرایط به جای این محصولات از انواع پروژکتور ال ای دی جهت نصب در محل های مورد نظر وراحتی افراد استفاده می کنند.
چراغ های آویز ضد انفجار
این چراغ ها بیشتر در بخش هایی که احتمال انفجار زیاد است مورد استفاده قرار می گیرد. قسمت هایی که از چراغ های آویز استفاده می کنند، می توان از جایگاه های سوخت، پالایشگاه ها، صنایع پتروشیمی و… نام برد. این چراغ ها همان طور که از اسمشان پیدا است به صورت آویز و از روی سقف نصب می شوند. در این چراغ ها تنظیم ولتاژ ورودی از طریق ترانس صورت می گیرد و به دلیل ساختار و طراحی مناسبی که دارد، علاوه بر تبادل دمایی مناسب با محیط از کیفیت بالایی نیز برخوردار است. از این چراغ ضد انفجار نیز در زون های 1 و 2 استفاده می کنند.
چراغ های بازرسی مخزن
این مدل از سیستم های روشنایی به منظور بازرسی و مشاهده داخل تانکرها مورد استفاده قرار می گیرند. بیشترین استفاده از این مدل چراغ ها که به بازرسی مخزن ضد حرارت نیز شناخته می شوند، در صنایع پتروشیمی، جایگاه های سوخت، پالایشپاه ها و… می باشد. کارکرد آن ها نیز به صورت دستی بوده و از کیفیت بالایی نیز برخوردار هستند. چرا که در این بخش ها کیفیت سیستم های روشنایی و ایمنی آن ها به دلیل احتمال انفجار بسیار مهم است. از این سیستم های روشنایی ضد حرارت نیز می توان در مناطق زون 1 و 2 بهره برد. امروزه استفاده از چراغ های مقاوم در شرایط مختلف بسیار زیاد شده است. تا جایی که حتی برای روشنای و یا نورپردازی قسمت های آبی نیز از انواع چراغ استخری استفاده می شود.
میزان مقاومت چراغ ضد انفجار چقدر است؟
میزان مقاومت و دوام یک چراغ همواره از میزان روشنایی آن بالاتر است. چرا که ایمنی و پیشگیری از هرگونه خطر احتمالی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. با توجه به بخش هایی که از این مدل چراغ های ضد حرارت استفاده می شود، کیفیت و مقاومت آن ها در برابر هرگونه ماده اشتعال زا با اهمیت است. به همین خاطر است در صورت استفاده از هر یک از این چراغ ها متناسب با مناطق زون های 0، 1 و 2 هیچگونه مشکلی وجود نخواهد داشت. چرا که این سیستم های روشنایی به گونه ای ساخته شده اند، که برای تمامی شرایط های محیطی و خطر ساز آماده اند. تنها نکته مهم انتخاب چراغ مناسب برای هر منطقه است. که حتما باید پس از مشورت با کارشناسان این حوزه انجام شود.
تضمین چراغ های ایمن چطور انجام می شود؟
تا به اینجا با مشخصات، ویژگی ها و انواع این چراغ آشنا شدیم. اما شاید سوال و نکته مهمی که برای برخی به و.جود بیاید، نحوه تضمین کیفیت این محصولات است. اینکه اگر از آن ها در بخش های مهم صنعتی، کارگاهی و… استفاده کردیم، چطور از عملکرد مناسب آن ها مطمئن باشیم؟ و یا اگر بر خلاف آنچه که در توضیحات و مشخصات این چراغ بود، دچار مشکل و یا خرابی شود، چه کار باید کرد؟ به صورت کلی آزمایش ها و تست های فنی مختلفی برای ساخت و تولید یک چراغ از سمت شرکت های طراح و تولید کننده انجام می شود. که حتی می توان علائم و مشخصات آن را از کاتالوگ تهیه شده از محصول نیز دریافت کنیم. اما به شکل کلی، دو مورد از مهم ترین اقدامات جهت تست فنی انواع چراغ ضد انفجار مطابق با مراحل ذیل می باشد.
پس از طراحی و انجام تمامی مراحل و آزمایشات لازم، چراغ مذکور تولید می شود. که در این مرحله جهت دریافت تاییدیه نهایی، به مراکز محلی و بین المللی فرستاده می شود. تا گواهینامه استاندادر لازم را دریافت و تستس های مختلف دیگری بر روی چراغ انجام شود. دومین اقدامی که شرکت ها جهت تضمین کیفیت محصول خود انجام می دهد، انجام آزمایش های محیطی است. که در این حالت به شکلی تصادفی از چراغ های مختلف و با نمونه های گوناگون استفاده می کنند. تا با انجام چنین کارهایی علاوه بر اطمینان از کیفیت محصول، هرگونه خرابی و یا مشکل در بخشی از خط تولید را به حداقل برسانند.
خرید چراغ ضد حرارت با کیفیت
همان طور که گفته شد، این سیستم روشنایی در بسیاری از مناطق از اهمیت بالایی برخوردار است. به همین خاطر خرید یک چراغ ضد انفجار با کیفیت و مناسب بسیار مهم است. یکی از نکاتی که در این مقاله هم به آن اشاره کردیم، در کنار اهمیت به کیفیت و مقاومت، استفاده از چراغ ضد حرارت، متناسب با محیط از اهمیت بالایی برخوردار است. به همین خاطر می توانید علاوه بر خرید انواع چراغ ها و نورپردازی های داخلی و خارجی، مشاوره های لازم را نیز از گروه روشنایی سیزال دریافت نمایید. این مجموعه با سال ها سابقه و ارائه انواع محصولات روشنایی همچون وال واشر، هالوژن ها، چراغ های زمینی و… همواره آماده پاسخگویی به شما عزیزان می باشد.
