روشنایی معابر از جمله مهم ترین اقداماتی است که جهت زیباسازی و البته رفاه افراد در نظر گرفته می شود. که باید علاوه بر اهمیت به مصرف بهینه چراغ ها، نور به شکلی باشد تا به خوبی روشنایی را برای رفت و آمد عموم فراهم نماید. از همین رو استفاده از برخی نکات و استانداردها به ما کمک می کند تا با صرف هزینه کم تری این کار را به نحو احسن انجام دهیم. همچنین انتخاب محصول و چراغ مناسب و با کیفیت نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. از همین رو قصد داریم تا در این مقاله به شکلی جامع درمورد نورپردازی پیاده رو و استانداردهای آن توضیح دهیم.
استانداردهای روشنایی معابر شهری
یکی از نکات مهم در مورد استانداردهای این کار رعایت میزان شدت روشنایی می باشد. این میزان توسط وزارت نیرو وضع و نظارت می شود. همچنین انتخاب مدل چراغ و شرایط نصب آن نیز باید توسط متخصصین این امر تعیین شود. که از جمله اصلی ترین بخش ها می باشد. امروزه تنوع چراغ خیابانی بسیار زیاد بوده و باید متناسب با میزان مساحت مورد نیاز جهت نوردهی از آن ها استفاده کرد. همچنین در کنار زیباسازی مسئله ای که در این امر با اهمیت است، تامین ایمنی است. چرا که عدم انتخاب چراغ و یا مشکل در روشنایی می تواند خطر ساز شود. ایجاد سایه در پیاده روها، خاموشی و … هر یک ممکن است سبب برخورد خودرو به جداول و یا حتی تصادف با عابرین گردد.
یکی دیگر از استانداردهای با اهمیت در مورد انتخاب چراغ مناسب، داشتن ویژگی مه شکن در آن ها است. تا در هوای بارونی و مه آلود بتواند روشنایی مدنظر را ایجاد کند. جنس چراغ ها نیز باید به گونه ای باشد تا در برابر آب و هوای متغیر، حرارت و گرما، با د و باران و… مقاوم باشد. نکته دیگر نیز درمورد نوردهی منظم و برابر چراغ است. که نباید این تابش نامساوی بوده و به بخشی نور بیشتری را ایجاد کن که می تواند خطر ساز شود. همچنین در نورپردازی پیاده رو باید این نکته را مدنظر قرار دهیم که ارتفاع به گونه ای نباشد که باعث آزار چشم افراد شود. میزان توان، جریان عبوری و ولتاژ نیز از دیگر بخش هایی است که باید به خوبی کنترل شوند.
اصلی ترین قوانین نورپردازی پیاده رو ها
اولین نکته ای باید در این مورد بدانید، مجری روشنایی برای بخش های مختلف است. طبق قانون روشنایی، نورپردازی پیاده روها به همراه روشنایی خیابان ها، پارک ها و همچنین فضاهای سبز بر عهده شهرداری هر منطقه است. همچنین روشنایی معابر نیز بر عهده شرکت توزیع برق است. ضمن اینکه با توجه به وظایفی که شهرداری ها دارند، نباید رشد شاخ و برگ درختانمانع از نوردهی مناسب چراغ ها شود. همچنین یکی دیگر از قوانین شرکت توزیع برق عدم ایجاد خیرگی چراغ ها است. چرا که در این حالت ازتاب بیش از حد نور سبب این مورد شده که باید رفع شده و مانع از ایجاد این مشکل شد. به همین خاطر هرچه ارتفاع استاندارد یک چراغ بالاتر باشد، خیرگی را کاهش می دهد.
یکی دیگر از مواردی که با اهمیت است، میزان درخشندگی چراغ است. در واقع درخشندگی به میزان نوری که از منبع بازتاب می شود اطلاق می شود. همچنین یکی دیگر از قوانینی که در روشنایی معابر با اهمیت است، میزان یکنواختی تابش نور است که به آن نیز اشاره کردیم. پس برای راه اندازی چراغ های روشنایی شهری و پیاده رو، باید تمامی جوانب را در نظر گرفت. همچنین در این رابطه اکثر چراغ های استفاده شده جهت نورپردازی های شهری از نوع ال ای دی هستند. چرا که این مدل از چراغ ها علاوه بر جایگزینی مناسب چراغ های قدیمی، هم از لحاظ رنگ نور شرایط بهتری دارند، و هم اینکه از لحاظ مصرف برق نیز بسیار بهینه تر می باشند.
فاصله پایه های روشنایی
میزان فاصله پایه های روشنایی، ارتباط مستقیمی با میزان نوردهی در مساحت مورد نظر دارد. به همین خاطر این فاصله نباید اینقدر زیاد باشد که فواصل بین دو چراغ تاریک باشد. نه اینکه اینقدر نزدیک که سبب افزایش نور دریک نقطه و عدم برابری روشنایی گرد. همچنین فاصله نورپردازی پیاده روها باید به خوبی رعایت شده و از بیشترین فاصله استاندارد به منظور صرفه جویی در مصرف برق استفاده کرد. در همین رابطه برای فاصله بین چراغ ها نمی توان عدد دقیقی را گفت. چرا که میزان شار نوری در هر چراغ و همین طور ارتفاع پایه در آن ها متفاوت است. پس با در نظر گرفتن این المان هایی که گفته شد باید فاصله استاندارد را تعیین کرد. که توسط کارشناس و متخصص مربوطه انجام می شود.
در واقع بی شک یکی از مهم ترین نکات در راه اندازی انواع سیستم های روشنایی، محابسبه دقیق میزان نوری است که مورد نیاز است. این امر در المان های شهری و روشنایی خارجی اهمیتی دو چندان پیدا می کند. چرا که همان طور که گفته شد علاوه بر قسمت هایی که نیاز به روشنایی استاندارد دارند، نباید شرایط به گونه ای باشد که میزان انرژی بیش از حد نیز مصرف شود. بر همین اساس حتی در نصب پشت سر هم چراغ دفنی در پیاده روها، المان های نوری، ریسه های شهری و… نیز این فاصله با اهمیت است. در واقع در کنار تمامی آیتم هایی که در زمان راه اندازی یک سیستم روشنایی مهم هستند و باید بررسی شوند، فاصله منابع نوری یکی از مهم ترین ها به حساب می آید.
ارتفاع استاندارد پایه چراغ ها
هر چراغ برای نوردهی نیاز به یک پایه دارد، که اصطلاحا به این میله ها که چراغ بر روی آن قرار می گیرد، پایه چراغ می گویند. ارتفاع چراغ ها و تعیین میزان اندازه آن یکی ازمهم ترین کارهایی است که می توان در روشنایی معابر از آن استفاده کرد. چرا که این ارتفاع تعیین کننده میزان نوردهی، خیرگی، درخشندگی و روشنایی است. به همین دلیل این ارتفاع باید به دقت و متناسب با میزان نوردهی چراغ ها انجام شود. نکاتی که پیش تر نیز در رابطه با اهمیت این پایه چراغ ها ذکر کردیم. حتی برخی از محصولات روشنایی نیز خود دارای پایه هتسند. به عنوان مثال می توان به وال واشر و یا برخی نورافکن ها اشاره کرد. که البته این المان های شیوه های نصب و راه اندازی مخصوص به خود را دارند.
پایه چراغ ها دارای ابعاد، شکل، رنگ و جنس مختلفی هتند. که در هر پروژه بسته به شرایط موجود از هر یک از آن ها استفاده می شود. ضمن اینگه برخی از آن ها نیز به صورت سفارشی طراحی و ساخته می شوند. اما برخی از ویژگی ها هستند که در انواع پایه ها باید ثابت باشند. و آن هم میزان مقاومت و استحکام و همچنین عایق بودن این محصولات است. که باید به گونه نصب و ساخته شوند که در برابر طوفان و باد شدید، باران و برف، تغییرات دمایی از جمله افزایش و کاهش دما مقاوم باشند. همچنین باید روکش آن ها به شکلی باشد که در برابر زنگ زدگی و خوردگی مقاومت مناسبی داشته باشند.
نحوه محاسبه شدت روشنایی مورد نیاز معابر
همواره استفاده از پایه های نوری و برج ها و البته رعایت الزامات و استانداردهای مرتبط با آن ها بسیار مهم بوده است. چرا که باید روشنایی به خوبی و به شکل مساوی در همه جا پخش شود. از همین رو در کنار ارتفاع مناسب پایه ها، نوع چراغ، رنگ دما آن و… میزان شدت نیز بسیار مهم است. چرا که در واقع مهم ترین آیتم در میزان روشنایی و البته مصرف برق است. به همین خاطر نه باید بسیار زیاد باشد تا محیط را از حالت طبیعی خارج کرده و نه آنقدر کم باشد که به سختی بتوان محیط را دید.
در تامین روشنایی خیابان ها می توان از المان ها و محصولات مختلفی استفاده کرد. که می توان به انواع پروژکتور ال ای دی و حتی سایر المان ها اشاره کرد. که البته این محصولات بیشتر جنبه تزئینی و زیباسازی داشته و مهم ترین آن ها همان چراغ های خیابانی می باشند. که در تمامی این موارد ضریب توان روشنایی باید مدنظر قرار داشته باشد. که دستورالعمل های آن از طریق از طریق مراجع دولتی و سازمان های مرتبط اعلام و توسط کارفرمایان و پیمانکاران اجرا می شود. همچنین این میزان شدت باید در مواقع بارندگی، مه گرفتگی، و عوامل چون خوردگی و … مقاوم باشند.
